ลายสมอ,สะมอ หรือ ซมอ

เป็นลายโบราณของผ้าอีสานใต้ ซึ่งมักทอเป็นลายตารางสีเขียวอมเหลืองเหมือนสีเปลือกผลสมอไทย (Terminalia chebula Retz.) จึงเรียกกันว่า
ผ้าสะมอหัวซิ่น แถบริมผ้าสีแดง กว้างประมาณ ๑ เซนติเมตร ตัวซิ่นเปิดชายผ้าด้วยแถบริ้วคู่สีแดง ตรงกลางแทรกด้วยแถบริ้วคู่ ลายสะมอและแถบกะเนียว(หางกระรอก) ตัวชื่นลายสะมอเป็นตารางขนาดเล็กสีเขียวผลสมอไทยเกิดจากเทคนิคการเรียงสลับเส้นยืนสีเหลือง สีเขียว และเส้นพุ่งสีเหลือง สีเขียว เป็นตารางเล็กสอดด้วยเส้นไหมสีดำตรงกลางของตารางทั้งเส้นยืนและเส้นพุ่ง ทำให้ลายตารางมีมิติ ตีนซิ่นแถบริมผ้าสีแดง กว้างประมาณ ๑ เชนติเมตร

ผ้าสะมอ เป็นผ้าของกลุ่มชาวไทยเชื้อสายเขมรในบริเวณอิสานใต้ ได้แก่ บริเวณจังหวัดสุรินทร์ บุรีรัมย์ เป็นผ้าในกลุ่มของผ้าลายอันลูน หรือผ้าลายตาราง ซึ่งใช้ไหมพุ่งและไหมยืนหลายสีแบบเดียวกัน ทอขัดกัน เกิดเป็นตาราง ผ้าดังกล่าวนิยมใช้ในกลุ่มหญิงสูงวัยใช้นุ่งอยู่บ้าน

มีลักษณะเป็นตารางสี่เหลี่ยมเล็กๆ ประกอบด้วยสีดำเหลืองทองและเขียวขี้ม้า ส่วนมากคนสูงอายุจะนิยมนุ่ง และใช้ในชีวิตประจำวัน เพราะสีย้อมมีความคงทนต่อการซักล้างได้ดี ผ้านุ่งลายนี้จะมีการทอโดยไม่มัดหมี่ เน้นสีจากเข้ม